اینبار برای بخش "سکانس"، قسمتی از فیلم "دختر رایان" اثر دیوید لین را انتخاب کرده ام. داستانگوی بزرگ سینما که فیلم های بزرگی هم ساخت. اما این فیلم او برای من جایگاه دیگری دارد. ایده های بصری فوق العاده ی لین برای پیشبرد داستان، لحظاتی که اکثراً بدون کوچکترین دیالوگی پیش می روند و غنای همیشگی تصاویر این سینماگر برجسته، از "دختر رایان" فیلمی ظریف، ریزبین و به نظر من عمیق ساخته. ماجرای عشق غیرمعمولِ رُزِ جوان و زیبا به معلم میانسال روستا که در نهایت، همان شبِ اول عروسی انگار به سردی می گراید. فیلم لحظات عجیب و غریب، زیاد دارد. یکی ش صحنه ای ست که رُز ( سارا مایلز ) و معلم ( رابرت میچم ) می روند که شبِ اولِ عروسی را بگذرانند. لین که مردم دهکده را آدم هایی خبیث و گشنه نشان داده، قرار است عروس و داماد را همراهی کنند. رُز باید از بین آنها که او را مانند یک شئ عجیب نگاه می کنند رد شود و معلم هم پشت سر او حرکت می کند. رسم اینست که مردم، عروس را ببوسند. چهره های کریه و خبیث مردم را می بینیم که منتظر فرمان هستند. زن ها با حرص به رُز زیبا می نگرند و مردها با قیافه ای ترسناک و گرسنه. وقتی فرمان داده می شود ناگهان همه به سمت رُز هجوم می برند و لین صحنه ای تکان دهنده را به تصویر می کشد؛ همه می خواهند در بوسیدن عروس از هم سبقت بگیرند و ناگهان غوغایی به پا می شود که حتی معلم هم کاری نمی تواند بکند. رُز در دستان مردان گرسنه ی روستا گیر افتاده است. سکانس عجیبی ست.
اما در صحنه ای که از این فیلم انتخاب کرده ام، لین به زیبایی هر چه تمامتر، عشق سوزان رُز به معلم را با حرکتی زیبا و بدون حتی یک کلمه، به بیننده می باوراند. از این دست صحنه های تأثیرگذار، در این فیلم زیاد هستند.
سینمای روی آندرشون، سینمای خاصی ست؛ داستانک هایی ظاهراً بی ربط بدون یک خط روایی مشخص، آدم هایی خشک و شق و رق و کاملاً بی روح، فضایی سرد و ساکن که شبیه هیچ فیلم دیگری نیست و البته طنزی جفنگ گونه و در عین حال نیشدار به ساز و کار دنیای امروزی و آدم های بهم ریخته اش. دیدن فیلم های آندرشون، تجربه ای یکّه است که واقعاً نباید از دستش داد.
"سکانس"ی که انتخاب کرده ام از فیلم "شما، زنده ها" ی اوست. دیدن این سکانس بامزه، شِمای کلی دنیای آندرشون را پیش رویتان خواهد گشود. فیلم های او، تقریباً شبیه همین سکانس هستند؛ تکه هایی بامزه از زندگی آدم های مختلفی که در این دنیای وانفسا، به دنبال روزنه ی امیدی می گردند. هر تکه، مانند داستان کوتاه می ماند که آغاز، میانه و پایان دارد. آندرشون بدون دنبال کردن یک داستان خاص، با پایان هر صحنه، سراغ صحنه ی دیگری می رود که آدم های دیگری را نشان می دهد گرفتار در یک موقعیت جفنگ گونه ی دیگر.
برای این قسمت از "سکانس"، تکه ی بامزه ای از فیلم " 18- " را در نظر گرفته ام. فیلمی ساخته ی اصغر نصیری. فیلمی که البته لزومی ندارد درباره ی کیفیتش حرفی بزنم. اصلاً از آنجایی که مشت نمونه ی خروار است، دیدن این قسمت، بیانگر همه چیز است. به قول معروف: " تو خود حدیث مفصل بخوان از مجمل":
دوستانی که به شکل حرفه ای سینما را دنبال نمی کنند، با دیدن این قسمت، با دیدن خنده های شیطانی آدم بَده، حرکات بازیگران و خیلی چیزهای دیگر، حسابی تفریح خواهند کرد اما دوستانی که به شکلی حرفه ای دنبال سینما هستند، به راحتی خواهند دید که چگونه وقتی هیچ چیز سر جای خودش نباشد، افتضاحی فراموش نشدنی به بار خواهد آمد. این دوستان می توانند دقت کنند به نحوه ی ایستادن آدم ها در کادر ( فاصله ی پلیس و آدم بده، تنها به اندازه ی یک متر است اما با اینحال آنها روی هم اسلحه کشیده اند و کاری هم نمی کنند! )، بازی ها، دیالوگ ها و در کل دکوپاژ کارگردان محترم که از شدت ضعف، فیلم را به یک کمدی ناخواسته تبدیل کرده است. به نظرم به جای اینکه وقت بگذارید و فیلم را ببینید، دیدن همین یک "سکانس"، کافی خواهد بود.
یک سال از شروع "سینمای خانگی من" گذشت. در این یک سال، درباره ی 218 فیلم یادداشت نوشته شد و جز چند روز معدود، آنهم به دلیلی کاملاً موجه، تمام 365 روز، هر شب، یک پست جدید، روی وبلاگ فرستاده شد. راستش اهل مناسبت گرفتن و این حرف ها نیستم. این موضوع "یک سالگی" هم بیشتر برای یادآوری به خودم بود؛ که این مدت چه بر من گذشته و چه ها کرده ام. برای امشب، که البته ربطی به این "یک سالگی" ندارد، قسمت دوم بخش جدید "سکانس" را در نظر گرفته ام. این قسمت، سکانسی فوق العاده از فیلم "پا در هوا" (UP IN THE AIR) ساخته ی جیسون ریتمن است که به زودی البته یادداشتی بر این فیلم روی وبلاگ قرار خواهد گرفت.
اغراق نیست اگر بگویم، روزی سه چهار بار این سکانس را نگاه می کنم و هر بار، احساس تمیزی و مرتب بودن به من دست می دهد که واقعاً لذت بخش است. ( آنهایی که من را می شناسند، متوجه می شوند منظورم چیست! ) داستان فیلم، درباره ی مردی ست که به خاطر کارش، دائماً با هواپیما سفر می کند و زندگی اش، در یک چمدان خلاصه می شود. تدوین دیدنی این سکانس، به آن ریتمی بخشیده که از چمدان بستن این مرد، یک آیین ساخته. یک مرد مرتب و تمیز که عاشق بستن چمدان است و با دقت و مهارتی خاص هم این کار را انجام می دهد.
بالاخره بعد از کش و قوس فراوان، تصمیم بر این شد تا از این به بعد، هر چند وقت یکبار، سکانسی، نمایی یا قسمتی برگزیده از یک فیلم را برای دانلود قرار دهم. علت "کش و قوس" برمی گشت به سرعت اینترنت و حجم محدودی که سایت پیکوفایل برای آپلود کردن ویدئوها در نظر گرفته بود. سایت های مختلفی آزمایش شد تا در نهایت، رسیدم به Rodfile.com. هم آپلود کردن در این سایت آسان است و هم دانلود کردن. در ضمن سعی ام بر این است به خاطر سرعت پایین اینترنت و ملاحظات دیگر، حتی الامکان از ویدئوهایی با حجم پایین استفاده کنم تا کار برای هر دو طرف، یعنی من و شما، راحت باشد. اگر کسی با دانلود کردن ویدئوها مشکل داشت و یا برای بهتر شدنِ ایده ای که ریخته ام، پیشنهادی داشت، خوشحال می شوم بشنوم. پس قسمت جدیدِ "سینمای خانگی من" را آغاز می کنم. اولین ویدئوی این بخش جدید، مربوط می شود به فیلم "جزیره ی دکتر مورو" ساخته ی جان فرانکن هایمر:
فیلمی ضعیف که اهمیت چندانی در بین ساخته های فرانکن هایمر ندارد. پس چرا با این فیلم ضعیف شروع کردم؟ به خاطر تیتراژ آغازین فوق العاده اش؛ ریتم تند و هیجان انگیز موسیقی و تصاویری که چکیده ی موضوع فیلم را در خود جای داده و حتی نوع فونتِ حروف و تغییرشکل دادنشان که ربطی مستقیم به داستان فیلم پیدا می کند، باعث شده این تیتراژ به یکی از بهترین آغازهایی که برای فیلم ها ساخته اند، تبدیل شود.